Vogelpokken: wratachtige woekeringen bij vogels



Koolmees met mogelijk vogelpokken

Foto: Ria Aarts

Met enige regelmaat ontvangt DWHC foto’s van vogels met woekeringen op poten, kop of snavel. Soms, zoals o.a. bij koolmezen wordt gezien, zitten de woekeringen ook op andere delen van het lichaam. Eén van de oorzaken van dergelijke afwijkingen is vogelpokken.

Vogelsoorten

In de afgelopen jaren heeft DWHC vogelpokken bij verschillende vogelsoorten aangetroffen: zwarte kraai, kauw, ekster, houtduif, Turkse tortel, kleine mantelmeeuw, merel, zanglijster, spreeuw, huismus, heggenmus, en koolmees.  De laatste maanden heeft DWHC meerdere meldingen ontvangen van levende koolmezen met woekeringen op kop en buik, met de vraag wat de koolmees mankeert. Helaas kan aan de hand van een foto niet met zekerheid een pokkenvirusinfectie worden vastgesteld daarvoor is pathologisch onderzoek nodig.

Vogelpokkenvirus

vogels met vogelpokken

Foto: DWHC

Er zijn veel verschillende vogelpokkenvirussen die redelijk soort-specifiek zijn. Dit houdt in dat het vogelpokkenvirus dat bij de ene vogelsoort voorkomt meestal een andere is dan bij een andere vogelsoort. Vogelpokken kunnen op de poten, snavel, kop of elders op de huid voorkomen (droge vorm of huidvorm genoemd), maar het kan ook inwendig (o.a. slijmvliezen, luchtpijp, longen) afwijkingen veroorzaken (natte vorm). Bij de huidvorm kunnen de vogelpokgezwellen een wratachtig en/of  een onregelmatige woekering hebben of meer ‘bol’ vormig zijn. Deze laatste vorm wordt vaak bij koolmezen gezien.

Gevolgen

Als de vogelpokken rond de ogen en de snavel groot zijn, kan het de voedselopname beperken. De vogel gaat dan dood door voedselgebrek. Daarnaast kunnen andere ziekteverwekkers, zoals bacteriën en schimmels het lichaam via de woekeringen binnendringen. Een dergelijke secundaire besmetting kan vervolgens tot sterfte leiden. Ook kan de vogel dusdanig verzwakken of slechter zien, dat het een gemakkelijke prooi wordt voor roofdieren.

Besmetting

Het virus kan via bijtende/stekende geleedpotigen, zoals muggen, of via een beschadigde huid, het lichaam binnenkomen. Vogels met pokken worden het gehele jaar door waargenomen. In perioden waarin er veel bijtende en stekende insecten zijn, kan een vogelpokkenuitbraak ontstaan.

Overige diersoorten

Vogelpokkenvirussen komen alleen bij vogels voor. Mensen, honden en katten worden niet ziek door contact met vogels die met dit virus besmet zijn.

Bovenstaande informatie is te downloaden als folder: Vogelpokken bij vogels

Bron informatie vogelpokkenvirus:

Poxviridae, chapter 7, Poxviridae. In Fenner’s Veterinary Virology (Fifth Edition), 2017

Lawson B, Lachish S, Colvile KM, Durrant C, Peck KM, et al. (2012) Emergence of a Novel Avian Pox Disease in British Tit Species. PLoS ONE 7(11): e40176. doi:10.1371/journal.pone.0040176. Editor: Ron A. M. Fouchier, Erasmus